Jolanta Gawryś Jędrej

Urodzona w 1981 w Gdyni. W latach 2001-2007 studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, specjalizacja: Plastyka intermedialna. W 2007 otrzymała dyplom za pracę pt. Da-sein, fotografia ręcznie haftowana, powstałą pod kierunkiem prof. W. Smużnego oraz dr hab. A. Koli. W 2014 otrzymała tytuł doktora w dziedzinie sztuk plastycznych. Temat rozprawy doktorskiej: W cieniu. Fotografia jako struktura tożsamości. Zajmuje się fotografią kreacyjną i reklamową. W swoich pracach artystycznych fotografię łączy z haftem, farbami fosforescencyjnymi oraz technikami multimedialnymi. Szczególnie bliskie jej jest pojęcie przestrzeni. Tworzy fotografie – obiekty, które z dwuwymiarowej płaszczyzny wychodzą w przestrzeń. Zawsze jednak kluczową rolę w tych pracach odgrywa portret fotograficzny – człowiek.
Jest autorką dziewięciu wystaw indywidualnych. Brała udział w kilkunastu wystawach zbiorowych, m.in. w wystawie specjalnej VII Międzynarodowego Festiwalu Fotografii w Łodzi pt. Przestrzenie wolności. W 2009 w kwartalniku „Fotografia” ukazał się artykuł Zbigniewa Tomaszczuka pt. Jolanty Gawryś – fotografia i haft.

Wystawy indywidualne:
2014 - W cieniu. Fotografia jako struktura tożsamości, Galeria „Forum”, Toruń 2014 - O człowieku i naturze, Bałtycka Galeria Sztuki, Koszalin
2014 - Verte, Galeria Sztuki „Wozownia”, Toruń
2013 - Wystawa otwierająca przewód doktorski, Galeria „Forum”, Toruń
2013 - Da-sein. Fotografia i haft, Galeria „Wspólna”, Bydgoszcz
2011 - Fotografia i Nowe Media w twórczości Jolanty Gawryś, Bałtycka Galeria Sztuki, Koszalin
2010 - Da-sein. Fotografia ręcznie haftowana, Galeria „Zamek”, Wrocław
2010 - Przypadek, Gdyńskie Centrum Organizacji Pozarządowych, Gdynia
2009 - Da-sein. Fotografia ręcznie haftowana, GiOPTD, Toruń

===========================================================

VERTE

Cykl Verte jest wynikiem mojego zainteresowania fotografią reklamową. Odnosi się do postrzegania kobiety poprzez pryzmat cielesności, uwikłania kobiety w kobiecość, a także do takich pojęć, jak prawda i fałsz. Składa się z dwustronnych fotografii wielkoformatowych przedstawiających portrety kobiece. Z jednej strony dwustronnych fotografii bohaterki ukazane są en face, z drugiej zaś od tyłu. Obie strony każdego z portretów prezentują kobiety w tej samej pozie i inscenizacji. Wizerunki z przodu dotyczą pojęcia światła, rozumianego jako to, co jest nam znane i oczywiste. Twarz jest częścią ciała, która jest najbardziej rozpoznawalna. Widzimy ją codziennie, reprezentuje nas we wszystkich dokumentach tożsamości, a także na zdjęciach w albumach rodzinnych czy portalach społecznościowych. Sylwetka ukazana z tyłu – plecy – dotyczy pojęcia cienia, jako tego, co jest ukryte i niejasne.
Portrety en face przedstawiają kobiety piękne i atrakcyjne, zgodnie z ideałem kreowanym przez reklamy komercyjne i czasopisma kobiece. Każda z nich posiada atrybut kobiecości pozornie ją upiększający. Na odwrocie prac dostrzegamy, że ów atrybut rani bohaterki, fotografii powodując siniaki lub sączenie się krwi. I tak oto w pracy Intelligentia (łac. zdolność pojmowania, rozum) diamentowy grzebień przebija głowę kobiety, w pracy Emovere (łac. emocje) broszka przebija serce, zaś w pracy Spiraculum (łac. oddech, wolność) bohaterkę dusi wpijający się w szyję ciężki naszyjnik powodując siniaki. Każda z prac odnosi się do jednej z trzech ważnych – według mnie – sfer definiujących człowieczeństwo. Sfery rozumu, uczuć i emocji oraz wolności i niezależności. Fotografie eksponowane są w sposób umożliwiający ich ogląd z dwóch stron. Wkomponowane zostały w ramy, których szerokość odpowiada przeciętnej szerokości ramienia kobiecego, tworząc w ten sposób specyficzne foto-obiekty.
Jolanta Gawryś Jędrej

[...] Od początku działalności artystycznej Jolanta Jędrej konsekwentnie posługuje się medium fotograficznym traktowanym jako medium podstawowe. Głównym motywem ikonograficznym własnej twórczości, na którym autorka koncentruje się i osadza wszystkie swoje przedsięwzięcia, jest człowiek, traktowany w dwójnasób. Z jednej strony – to ludzki wizerunek, portret i ciało, z drugiej – to sfera ludzkich emocji, jego duchowość. Innymi słowy Jolanta Jędrej konsekwentnie penetruje obszar odnoszący się do soma i psyche człowieka. Artystka, eksperymentując z tradycyjnym warsztatem, wprowadza do swoich realizacji fotograficznych inne media, takie jak: haft ręczny (w cyklu Da-sein), haft i światło (w cyklu Zielnik) w taki sposób, że otrzymują charakter intermedialny. Nadając swoim fotografiom równoważność awersu i rewersu – zmusza widza do obejścia pracy i zobaczenia jej drugiej strony (cykle Da-sein i Verte).
prof. Irena Nawrot-Trzcińska (fragment recenzji)

[...] Dokonania artystyczne Jolanty Jędrej to sztuka na wskroś warta zainteresowania i szerszej promocji nie tylko w świecie fotografii, ale także na polu szeroko rozumianej sztuki. Jest artystką poszukującą indywidualnego, osobistego kontaktu z odbiorcą przez tematykę, jaką podejmuje w swoich realizacjach. Nie stroni od nowych mediów, stara się jednak, aby nie stały się one celem samym w sobie, umiejętnie i z klasą stosuje współczesną technologię, uzyskując w ostatecznym kształcie obraz przystępny, zrozumiały dla odbiorcy, pozostawiając mu jednocześnie obszar aktywnego uczestnictwa w interpretacji przekazu jaki proponuje. Ważną rolę w realizowanych przez autorkę projektach odgrywa warsztat artysty fotografika, z biegłością mistrza wykorzystuje go, począwszy od fotografii klasycznej, srebrowej, po zapis cyfrowy. Pozwala to na przeniesienie zmagań z materią na problematykę jaką podejmuje. Jej sztuka to poszukiwanie pytań, pytań do samej sobie i tych, które zadaje nam cywilizacja. Dotychczasowe jej zmagania koncentrują się na pytaniach o miejsce kobiety, rodziny, indywidualny stosunek do zjawisk świata intymnego. Myślę jednak, że artystka w przyszłych zadaniach poszerzy płaszczyznę dialogu o inne aspekty współczesności. Twórczość jej można zaliczyć do nurtu sztuki kontestującej, intencją artystki nie jest udzielanie moralizatorskich odpowiedzi na pytania a prowadzenie otwartego dialogu z odbiorcą sztuki.
dr hab. Zdzisław Mackiewicz (fragment recenzji)